De meest bekende toepassingen van kunstmatige intelligentie (AI) zijn zonder twijfel tekst- en beeldgeneratoren zoals ChatGPT en MidJourney. In eerdere blogs schreven wij al over hoe je deze kunt gebruiken als creatieve professional maar ook de verschillende ethische kwesties. In dit artikel gaan we het hebben over een derde belangrijke toepassing van AI: zoekmachines.
De grote bekende zoekmachines (Google en Bing) voegden de technologie vrijwel direct na de massale omarming van AI toe aan hun product om zoekresultaten te verfijnen. Ook zijn er nieuwe diensten die vanaf de start rond AI zijn opgebouwd, zoals Perplexity. en SearchGPT. Waar een AI-zoekopdracht verschilt van een reguliere, is dat de antwoorden op je zoekvraag direct worden gegeven, in plaats van door te linken naar een bepaalde site. Stel je bijvoorbeeld de zoekopdracht ‘hoe bak je een appeltaart?’, dan krijg je direct een recept en instructies te lezen.
Worden websites hiermee beroofd?
Deze informatie komt natuurlijk niet uit het niets: de zoekmachines genereren de antwoorden op basis van wat ze op bestaande websites vinden. Het zal dus geen verrassing zijn dat ook deze inzet van AI voor veel discussie zorgt. Sommigen zijn enthousiast over de mogelijkheden, anderen bang dat deze technologie content steelt (en daarmee verkeer van hun sites wegneemt). Zijn deze zoekmachines werkelijk gebaseerd op ‘diefstal’?
Hoe AI-aangedreven zoekmachines werken
Het is allereerst handig om te bekijken hoe zoekmachines zoals SearchGPT werken. Deze systemen zijn getraind op enorme hoeveelheden tekst die publiek beschikbaar zijn, zoals artikelen en blogs. Ze gebruiken deze informatie om antwoorden te geven op vragen, maar kopiëren geen bestaande teksten. In plaats daarvan leren ze taalpatronen te herkennen en genereren nieuwe antwoorden door onderdelen van de tekst uit elkaar te halen en samen te voegen. Of dit helemaal legaal is, daarover wordt nog vurig gedebatteerd: dat informatie ‘publiekelijk beschikbaar’ is, betekent nog niet direct dat deze door een ander hergebruikt mag worden. Tegelijkertijd kun je het opnieuw schikken van bestaande werken zien als collage, als iets ‘nieuws’ creëren uit meerdere originele bronnen. De grenzen van het auteursrecht worden daarmee opgezocht in dit geheel nieuwe speelveld.
BEKIJK OOK
👌’De perfecte boodschap voor je klanten’
Hoe schrijf je die perfecte boodschap voor je klanten? Meer daarover in dit artikel, met tips over het gebruik van de juiste toon en stijl.
Erkenning en bronvermelding
Een argument voor de AI-zoekmachines is dat zij zorgvuldig omgaan met bronvermelding. Bij elk antwoord dat ze geven, openbaren ze de websites en andere bronnen die ze hebben geraadpleegd. Dit vormt voor gebruikers een springplank om dieper in de materie te duiken op de websites die de informatie leverden. Dat is een stuk erkenning, én levert mogelijk extra verkeer voor de site op. Op deze wijze is de zoekmachine geen dief, maar een verkenner van content die de gebruiker door de jungle helpt. Precies wat een zoekmachine hoort te doen.
AI als hulp, niet als concurrent
Een gevolg hiervan is dat het websites motiveert om kwalitatieve content te plaatsen. Hoewel dit punt, toegegeven, nog licht utopisch is. In deze vroege fases van de technologie heeft AI al ruimschoots bewezen bereid te zijn onzin op te dissen, omdat het niet goed onderscheid kan maken tussen waarheid en fictie. De AI gaat dan ‘hallucineren’, zoals het mooi heet. Of dit een kinderziekte is, of een inherent probleem, moet nog uitwijzen. Maar laten we dan vooral even utopisch denken: je wordt voortaan beloond om inhoudelijk, goede, interessante content te plaatsen! Kwaliteit die het wint van kwantiteit, dat zou op het huidige internet hemels zijn.
SEO op z’n Vuurwerks 📈
Een hoge ‘ranking’ krijgen in Google lijkt steeds lastiger te worden. Scherpe concurrentie, de komst van AI, continue aanpassingen van de regels… Valt daar nog tegenop te SEO’en?
In het beste geval neemt de AI-zoekmachine ook de druk weg die websites ervaren om hun content volledig te optimaliseren rond SEO. Dit is een pluspunt, want SEO-optimalisatie heeft weleens de neiging om teksten op te leveren die meer voor een machine geschreven lijken te zijn dan voor mensen. Ietwat geforceerd en vol herhalingen – dat is niet hoe mensentaal werkt. Als we op dit gebied terrein kunnen terugveroveren, is dat echte winst.
Het ligt er maar net aan hoe de technologie zich ontwikkelt
De utopie daargelaten, feit is dat AI een technologie is als elke andere: amoreel, een stuk gereedschap. Afhankelijk van de toepassing kan het een verrijking zijn voor het bestaande (creatieve) landschap of deze dwarszitten. De techbedrijven achter deze innovatie worden beslist niet gedreven door ideële overwegingen: disruptie is daar immers het toverwoord. Reden genoeg om argwanend te zijn. Toch kun je ook een case maken dat AI nog zo in de kinderschoenen staat, dat het logisch is dat er opstartproblemen zijn én een fel debat rond ontstaat. Dat laatste is nodig om juist de knelpunten weg te nemen. Als creatieven succesvol hun bestaansrecht verdedigen (lees, zich niet de kaas van het brood laten eten), kan AI in de toekomst een nuttige en behulpzame partner zijn in alle facetten van hun werk.
In het geval van AI-aangedreven zoekmachines: die zijn gebaseerd op het slim combineren van informatie om nieuwe en relevante antwoorden te geven. Deze technologie daagt creatieven zoals websitebouwers, vormgevers, vertalers en tekstschrijvers uit om zich aan te passen. Maar het biedt ook nieuwe mogelijkheden. Door AI te omarmen als hulpmiddel in plaats van als bedreiging, kun je als professional blijven groeien in een wereld waarin technologie en creativiteit hand in hand gaan.
TRENDWATCHING: Social media, marketing en grafische vormgeving 🚀
In dit blog over trendwatching duiken we dieper in de wereld van online marketing, grafisch ontwerp en social media om te ontdekken wat op dit moment de game changers zijn.
Conclusie
Ondanks de stekelige legale complicaties rond AI en auteursrecht, hoeft de toepassing in zoekmachines geen hindernis te zijn voor websites. In het beste geval levert het extra verkeer op en de motivatie om kwalitatieve informatie te leveren – waar je bovenop content kunt bieden die bezoekers overtuigt om vaker langs te komen. Een extra ‘point of entry’ dus. Dat kun je zelfs uitleggen als een verbetering boven de oude manier waarop zoekmachines werkten, met algoritmen en SEO-gedreven rankings die vaak afleiden van wat je als brand wilt doen: goede content en een geweldige ervaring leveren.